Πώς το iPod άλλαξε την μουσική μιας ολόκληρης γενιάς

Το 2001 η μουσική βιομηχανία παγκοσμίως, είδε τις πωλήσεις της να κάνουν ελεύθερη πτώση. Προτού το iPod βγει στην αγορά τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς, οι εταιρείες μιλούσαν για πρωτοφανή φαινόμενα απώλειας, αναφέροντας ως κύριους λόγου την παράνομη αντιγραφή των CD και τα peer-to-peer προγράμματα που είχαν κυκλοφορήσει εκείνη την περίοδο, με κορυφαία το Morpheus, το KaZaa και, φυσικά, το Napster. Το τελευταίο, ήταν ουσιαστικά και εκείνο που ξεκίνησε την ζημιά της διαμοίρασης γι’ αυτό και οι εταιρείες απάντησαν στις πτώσεις των πωλήσεων με ομαδικά εξώδικα ενάντια στο Napster.

O Γιάννης Παρασχάκης και ο Μανώλης Γεωργακόπουλος έχουν δύο διαφορετικές ιστορίες. Ο πρώτος δούλεψε για τουλάχιστον 20 χρόνια σε κατάστημα πώλησης δίσκων και ο δεύτερος σε εταιρεία πώλησης λογισμικού. Για τον Γιάννη, τα πράγματα ήταν ξεκάθαρα από την αρχή. «Καταλαβαίνω την ζημιά που έκανε το iPod. Σχεδόν. Είχες δηλαδή όλα εκείνα τα προγράμματα που σου έδιναν τα τραγούδια δωρεάν και ξαφνικά η Apple έδωσε το όπλο για να τα αποθηκεύσεις όλα σε ένα χώρο που να τον έχεις συνεχώς πάνω σου. Όμως και το CD είχε γίνει πολύ ακριβό. Θέλω να πω, όταν ο άλλος κάνει πειρατεία με τα CD, δεν πας να βάλεις τον δίσκο 18 και 20 ευρώ. Ποιος θα τον αγοράσει;».

 Ο Μανώλης από την δική του πλευρά, επιβεβαιώνει με ένα άλλο φαινόμενο. «Φταίνε και οι δισκογραφικές. Γιατί υπήρχαν άνθρωποι με πολλά χρόνια στο χώρο της πώλησης δίσκων όπως ο Μάκης ο Κοχλιαρίδης που είχε το Μusic Hall και λέγανε στις δισκογραφικές ‘‘ρε παιδιά ρίξτε το CD στην τιμή να χτυπήσουμε την πειρατεία''. Δεν έγινε ποτέ. Θυμάμαι να αγοράσω cd single που να κάνει 10 ευρώ». Και συνεχίζει. «Δεν μπορούσες να το σταματήσεις αυτό που συνέβαινε με το iPod. Το έβλεπες. Οι παλιότεροι τύπου 50 χρονών, νόμιζαν πως θα είναι μόδα και θα περνούσε όπως έγινε με το mini-disc. Αυτό είχε έρθει για να μείνει. Και ουσιαστικά όχι μόνο το ίδιο το iPod αλλά και το ρεύμα του mp3. Ξαφνικά ο κόσμος αντιλήφθηκε ότι δεν έγινε δα και κάτι να μην έχει τον δίσκο. Ας είχε μόνο το τραγούδι. Όσα τραγούδια ήθελε βασικά».

Την αρχή έκανε το iTunes τον Ιανουάριο του 2001. Ο χρήστης μπορούσε να ψηφιοποιήσει το κάθε CD του και να διαχειριστεί το περιεχόμενο όπως ήθελε. Ο Steve Jobs είχε δει νωρίτερα την αποτυχία του Personal Jukebox που βγήκε κάπου ανάμεσα στο 1998 και το 1999, αλλά ουσιαστικά τον βοήθησε να ριζώσει η ιδέα. Το επόμενο βήμα ήταν ένα πιο έξυπνο και μινιμαλιστικό design για το νέο player και έναν δοκιμαστικό σκληρό δίσκο ώστε να φανεί η ανταπόκριση του κόσμου. Αρκούν δηλαδή 5GB για περίπου 1000 τραγούδια; Το πρότζεκτ που μέχρι τότε είχε το κωδικό όνομα ‘‘P-68’’ για την Apple, παρουσιάστηκε από τον Steve Jobs στις 23 Οκτωβρίου. «Να το εδώ το έχω» είπε σε ένα ανυπόμονο κοινό που ξέσπασε σε χειροκροτήματα και που τελικά μίλησε σε μία ολόκληρη γενιά.

«Το θυμάσαι το μάρκετινγκ; Θυμάσαι τις φιγούρες εκείνες που είναι σκιές και χορεύουν ακατάπαυστα; Για εμένα αυτό ήταν το iPod. Δεν μπορούσα να το δω τότε, αλλά στη συνέχεια κατάλαβα την μεγάλη δύναμη της Apple. Έκανε ένα φανταστικό promotion στο marketing που ακόμη και αποτυχία να ήταν το gadget, δεν γινόταν να μην πουλήσει. Θυμάμαι που ήμασταν στην εταιρεία και βλέπαμε τα διαφημιστικά ξανά και ξανά. Ήταν το ξεκίνημα κάτι καινούργιου που δεν έπιανε όγκο και δεν μας περιόριζε στην ποσότητα. Ήταν η καλύτερη παρέα για το δρόμο, τη δουλειά, το περπάτημα. Βασικά τα πάντα, έγινε κομμάτι της ζωής μας» λέει ο Μανώλης που έβλεπε τις παραγγελίες να διαδέχονται η μία την άλλη.

«Εκείνη την εποχή μας ήρθε εντολή από τα κεντρικά που πέρασε σε όλα τα καταστήματα που είχαμε τότε. Προστατέψτε αυτό που έχουμε. Είχε έρθει η ψηφιοποίηση και εμείς ασχολιόμασταν ακόμα με το πως θα κρατήσουμε το CD. Εμ δεν πάει έτσι όμως. Και όταν ήρθε η ώρα να ρίξουμε τις τιμές, να βγάλουμε CD σε προσφορές και δεν ξέρω εγώ τι άλλο, ήταν πολύ αργά. Ο κόσμος είχε ήδη αγαπήσει την ιδέα του mp3. Ξέρω παιδιά, που εκείνη την εποχή που πήραν iPod πούλησαν τα CD τους ή τα πέταξαν. Για μένα αυτό είναι αδιανόητο σαν κίνηση, αλλά συνέβη. Ξέρεις ποιοι είναι οι κερδισμένοι σήμερα; Αυτοί που τα έχωσαν στο πατάρι. Τώρα με την στροφή, είναι ξεκάθαρα οι κερδισμένοι» συμπληρώνει ο Γιάννης.

Το πείραμα πέτυχε. Μέχρι και το 2006, το iTunes έφτασε στο σημείο να ελέγχει το 70% του νόμιμου download. Το μεγαλύτερο μέρος στον κόσμο αγόρασε το κομμάτι για λιγότερο από 90 σεντς και γέμιζε το iPod ξανά και ξανά. Ακόμα και οι δισκογραφικές αντιλήφθηκαν το τι συνέβαινε. Τα συγκροτήματα στην Αμερική έγιναν κάτοχοι ενός iPod και τα τραγούδια τους ήταν διαθέσιμα στο iTunes. Με την άφιξη του iPod mini το 2004, η Apple διέλυσε τον ανταγωνισμό με τα υπόλοιπα mp3 players και μέχρι τις αρχές του 2007, η τεχνολογία iPod ήταν υπεύθυνη για το 50% των καθαρών εσόδων της εταιρείας. Και δεν έμεινε εκεί. Κάνοντας κάθε συσκευή της συμβατή αναμεταξύ τους, τέθηκαν οι βάσεις για την σύγχρονη αντίληψη της ψηφιακής τεχνολογίας. Το 2007 με την πρώτη γενιά των iPods να αποσύρεται δειλά-δειλά από τα καταστήματα, υπήρχαν ήδη σχέδια για τα watchers και τα AirBooks και τα MacBooks και, φυσικά, τα iPads. Μία ολόκληρη γενιά νέας τεχνολογίας και προγραμματισμού, που ευθύνονται σήμερα για τα 2 τρις δολάρια που έχει η Apple στην αγορά.

Και το mp3; Το νέο ρεύμα επιστροφής στα βινύλια δείχνει πως υπάρχει ακόμη περίσσιος ρομαντισμός, αλλά θα περάσουν αρκετά χρόνια πριν φύγει τελείως από την ζωή του κόσμου. Αλλά ακόμη και όταν αυτό συμβεί, κανείς δεν θα ξεχάσει πως ξεκίνησαν όλα. 

Το πρώτο iPod παρουσιάστηκε τον Οκτώβριο του 2001 και μέχρι το 2006 ήταν η αιτία του 40% του τζίρου της.